به گزارش مشرق، پرونده دانشجویان بورسیه در زمان رضا فرجی‌دانا وزیر معزول وزارت علوم باز شد و از چهارم خرداد 93 با اعلام صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان به عنوان پروژه‌ای برای تخریب گذشته از سوی دولت و رسانه‌های همسو مطرح شد.
این پرونده با افت و خیزهای جنجالی با طی مسیری از وزات علوم، دیوان محاسبات، مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی، اکنون در قوه قضائیه همچنان باز است و به یکی از دغدغه‌های مهم جمعی از جمعیت دانشگاهی و خانواده‌های‌شان تبدیل شده است.
نکته‌ای که در بررسی پرونده این دانشجویان به خصوص رسانه‌ها مورد غفلت قرار گرفت، آمارها و ارقامی بود که هر از چند گاهی از این پرونده خارج شد و گاها با یکدیگر در تضاد بود.
در این گزارش به بررسی برخی آمار مطرح شده در این پرونده می‌پردازیم تا مشخص شود بر روی کاغذ و براساس آمار مشکل چه تعداد از این دانشجویان حل شده است.
آمار اولیه‌ای که درباره پرونده بورسیه‌ها از سوی مطرح‌کننده این پرونده "مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان" در 4 خرداد 93 مطرح شد به این شرح است:
| بورسیههایی که از سال 85 تا 92 به خارج اعزام شدند | 729 |
| بورسیه‌های خارجی که دارای کسر معدل کارشناسی و ارشد بودند | 143 |
| دانشجویانی که تبدیل به بورس داخل شدند | 1884 |
| بورسیههایی که فاقد شرایط معدل کارشناسی و ارشد بودند | 533 |
| بورسیههایی که معدل اعلام نکردند | 235 |
| بورسیههایی که فاقد سند محضری هستند | 183 |
| بورسیههایی که فاقد شرایط سنی هستند | 325 |
| مربیانی که بورس شدند | 933 |
جدا از فضاسازی‌هایی که صورت می‌گرفت، این اولین آماری بود که به طور رسمی اعلام شد و مسئولان سازمان امور دانشجویان با استفاده از اعداد طوری وانمود کردند که هر سه هزار دانشجوی بورسیه شده در دوره قبل مشکل داشتند.
پس از مطرح شدن این اظهارات، برگزاری جلسات مختلف و تشکیل کمیته‌ای با عنوان بررسی بورسیه‌های سال‌های قبل که اصل تشکیل این کمیته اما و اگرهایی داشت، وزارت علوم در دوم آبان‌ماه 93 و در زمان سرپرستی محمدعلی نجفی در وزارت علوم در اطلاعیه‌ای به ذکر آمار رسمی و مشخصی از بورسیه‌ها پرداخت و آمار را این‌گونه اعلام کرد:
| بورسیههایی که فاقد شرط معدل و سن و بودند | 508 |
| بورسیههایی که اطلاعات غلط دادند و لغو بورس شدند | 36 |
| بورسیههایی که دارای اشتغال همزمان بودند | 500 |
| بورسیههایی که به دلیل عدم شروع تحصیل منصرف اعلام شدند | 26 |
| بورسیههایی داخلی که لغو بورس شدند | 840 |
| بورسیههایی که فاقد جایابی گزارش شدند | 1241 |
| مربیانی که بدون تصویب هیئت امنا بورس شدند | 448 |
| بورسیه‌های ایثارگری که دچار مشکل هستند | 23 |
| بورسیههایی که وزارت علوم اعلام کرد به دنبال حل مشکل آنهاست | 1712 |
| مجموع | 2552 |
پس از این اطلاعیه حدود 600 نفر از دانشجویان بورسیه از جمع 840 نفر دانشجوی لغو بورس شده بودند به نتیجه اعلام شده اعتراض کردند.
تشکیل کمیته تجدیدنظر نیز با حواشی روبرو شد و پس از رفت و آمدهای فراوان، وزارت علوم که این بار حاشیه‌های بیشتری را برای یافتن وزیر علوم پشت سر گذاشته بود در اطلاعیه دوم خود آمار دیگری از بورسیه‌ها اعلام کرد. این اطلاعیه پس از حضور فرهادی بر مسند وزارت علوم منتشر شد.
وزارت علوم در اطلاعیه دوم خود از تغییر رای 120 نفر خبر داد و عنوان کرده بود 87 نفر در انتظار نتیجه استعلامات هستند و به طور کلی بورس10 درصد از 800 نفر لغو بورس شده تایید شد.
این وزارتخانه در این اطلاعیه اعلام می‌کند با بورس 371 نفر از مربیان موافقت نشده، یعنی بخش اعظمی از مربیان که تعدادشان 448 نفر اعلام شده بود با مشکل بورسیه مواجه شدند و آمار بورسیههایی که اطلاعات غلط دادند به 39 نفر رسید و وضعیت مابقی افراد براساس همان اطلاعیه قبل است.
اگر بخواهیم وضعیت دانشجویان بورسیه را براساس همین آمار ارائه شده محاسبه کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که با اطلاعات ارائه شده از سوی وزارت علوم در نهایت پس از اطلاعیه شماره دو وزارت علوم 756 نفر همچنان لغو بورسی بوده و 1241 فاقد جایابی بودند.
یعنی در مجموع یک هزار و 997 نفراز بورسیه‌ها کما‌کان با مشکلات دست به گریبان بودند و با احتساب لغو بورس شده‌ها به دلیل اطلاعات غلط و بورسیههایی که به خارج اعزام شدند چیزی در حد همان آمار اولیه یعنی حدود 2 هزار و 765 نفر به دست می‌آید و در مجموع مشکلات بورسیه‌ها همچنان باقی بود.
| تعداد لغو بورس شده‌ها پس از اطلاعیه دوم | 756 |
| فاقد جایابی در دانشگاه‌ها | 1241 |
| مربیانی که در انتظار تایید حکم هستند | 448 |
پس از اینکه رهبر معظم انقلاب در دیدار با اساتید در تیرماه سال گذشته به ظلم به دانشجویان بورسیه اشاره کردند، کمیته‌ای با محوریت شورای عالی انقلاب برای حل دانشجویان بورسیه تشکیل شد.
هر چند جلسات این کمیته هم راه به جایی نبرد مسئولانی که در معرض سوال خبرنگاران بودند همواره از ارائه آمار خودداری می‌کردند و وزارت علوم و مسئولان سازمان امور دانشجویان تنها به آمار کلی و اینکه مشکل همه دانشجویان بورسیه حل شده، اکتفا می‌کردند.
تا اینکه پور مختار رئیس کمیسیون اصل نود از پیگیری‌های کمیسیون برای حل مشکل 200 دانشجوی باقی مانده و مشکل‌دار خبر داد و این در حالی بود که مشکل دانشجویان بورسیههایی که فاقد جایابی بودند با 756 دانشجوی لغو بورس شده همچنان پا برجا بود.
وی در مصاحبه دیگری اعلام کرد از 220 نفر دانشجوی دارای مشکل که با عنایت وزیر با تخفیف 15 صدوم در معدل و یک سال در سن به 170 نفر رسید که در نهایت مشکل 20 فرد دیگر حل شده و مشکل 150 نفر دیگر باقیست.
پیگیری‌های کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و اصل نود با توجه به پایان کار مجلس نهم با صدور بیانیه‌ای و ابلاغ به برخی دستگاه‌های نظارتی پایان یافت.
در حالی که مشکل مصوبه 630شورای عالی انقلاب فرهنگی با نظر رهبری برطرف شد، انتظار می‌رفت قوه قضائیه در این پرونده‌ها ورود کند و به شکایات دانشجویان بورسیه توجه بیشتری کند.
پس از پیگیری‌های دانشجویان بورسیه از وزارت علوم منتظری رئیس دیوان عدالت اداری از ارسال حدود 13 پرونده به ریاست قوه قضائیه از سوی وزارت علوم خبر داد.
در حالی که فرهادیدر آخرین نشست خود در سال گذشته به برخی آمار اشاره کرد و دوباره بر حل مشکل همه دانشجویان بورسیه تاکید کرد، اما دانشجویان بورسیه از عدم پیگیری مشکلات دانشجویان بورسیه خبر می‌دهند.
براساس آمار اعلام شده، هنوز تکلیف 1241 دانشجوی بورسیه‌ای که فاقد جایابی هستند مشخص نیست، گرچه وزارت علوم شهریه‌های برخی از این بورسیه‌ها را پرداخت می‌کند، اما سرنوشت شغلی و استخدامی این افراد مشخص نیست.
در این بین وضعیت 756 دانشجوی بورسیه که براساس اطلاعیه وزارت علوم همچنان لغو بورس هستند نیز مشخص نیست، زیرا این افراد با پرداخت هزینه شخصی بورس تحصیلی خود امیدی به استخدام و ادامه مسیر تحصیلی خود ندارند.
در این بین با توجه به آمار فرهادی وزیر علوم وضعیت و تکلیف 170 مربی بورسیه شده مشخص نیست و در نهایت 729 نفر دانشجوی بورسیه اعزام به خارج که با صرف هزینه میلیاردی امروز با پدیده "عدم نیاز" دانشگاه‌ها مواجه‌اند نیز بلاتکلیف‌اند. با توجه به این آمار دو هزار و 896 بورسیه وضعیت مشخصی ندارند.
با توجه به این آمار می‌توان گفت با وجود اینکه دولت به پایان عمر دوره 4 ساله خود نزدیک می‌شود هنوز مشکلات دانشجویان بورسیه پابرجاست و تغییر در وضعیت این دانشجویان رخ نداده است.
آمار نهایی:
| بورسیه تحصیلی فاقد جایابی | 1241 |
| بورسیه‌های تبدیل به هزینه شخصی | 756 |
| مربیان بلا تکلیف | 170 |
| بورسیه‌های خارجی که برخی عدم نیاز دارند | 729 |
